Udostępnij artykuł
Czym są protezy zębowe?
Protezy zębowe to ruchome lub stałe uzupełnienia protetyczne, które mają na celu zastąpienie utraconych zębów oraz tkanek jamy ustnej. Dzięki nim pacjent może odzyskać pełną funkcjonalność zgryzu, poprawić wygląd oraz wyraźnie mówić i jeść bez dyskomfortu. Nowoczesne protezy są coraz bardziej estetyczne, komfortowe i trwałe – do tego stopnia, że często trudno je odróżnić od naturalnych zębów.
Rodzaje protez zębowych
Protezy zębowe można podzielić według różnych kryteriów, jednak najczęściej klasyfikuje się je ze względu na sposób mocowania oraz zakres uzupełnienia braków.
1. Protezy ruchome
To najpopularniejszy typ protez, szczególnie wśród osób starszych. Pacjent może je samodzielnie zakładać i zdejmować. W tej kategorii wyróżniamy:
a) Protezy całkowite (pełne)
Stosowane u osób, które straciły wszystkie zęby w jednej lub obu szczękach. Są wykonywane z akrylu, który imituje dziąsła i zęby. Utrzymują się dzięki przyssaniu do podniebienia lub specjalnym klejom protetycznym.
b) Protezy częściowe
Przeznaczone dla pacjentów, którzy stracili tylko część uzębienia. Mocowane są do pozostałych zębów przy pomocy klamer lub zatrzasków. Istnieją też bardziej zaawansowane rozwiązania, jak protezy szkieletowe – lżejsze, stabilniejsze i wygodniejsze od klasycznych akrylowych.
2. Protezy stałe
W odróżnieniu od ruchomych, protezy stałe są trwale mocowane w jamie ustnej – pacjent nie może ich samodzielnie zdjąć.
a) Korony protetyczne
Nakładki na pojedyncze, oszlifowane zęby lub implanty. Przywracają kształt, funkcję i estetykę zęba.
b) Mosty protetyczne
Uzupełniają większe braki – zazwyczaj kilka zębów. Most opiera się na sąsiadujących zębach filarowych lub implantach.
c) Protezy oparte na implantach
To jedno z najbardziej zaawansowanych rozwiązań. Implanty – tytanowe śruby – są wszczepiane w kość, a na nich mocowana jest proteza. Może to być zarówno korona, most, jak i pełna proteza. Takie rozwiązanie jest stabilne, trwałe i niezwykle komfortowe, ale także droższe.
Jak dbać o protezy zębowe?
Niezależnie od tego, czy nosisz protezę stałą, czy ruchomą – jej właściwa pielęgnacja jest kluczowa. Dzięki temu możesz cieszyć się zdrowiem jamy ustnej, uniknąć infekcji i przedłużyć żywotność protezy.
1. Codzienne czyszczenie
Protezy ruchome należy czyścić przynajmniej dwa razy dziennie – rano i wieczorem – najlepiej specjalną szczoteczką do protez i nieabrazyjną pastą. Używanie zwykłej pasty do zębów może zarysować powierzchnię protezy, co sprzyja odkładaniu się osadów i namnażaniu bakterii. Po każdym posiłku warto przepłukać protezę i jamę ustną letnią wodą.
2. Przechowywanie protezy
Na noc protezę ruchomą należy wyjmować i przechowywać w specjalnym pojemniku z wodą lub dedykowanym płynem dezynfekującym. Dzięki temu materiał nie wysycha i nie odkształca się.
3. Higiena jamy ustnej
Posiadanie protezy nie zwalnia z obowiązku dbania o jamę ustną. Dziąsła, język i podniebienie powinny być regularnie czyszczone miękką szczoteczką lub gazikiem. W przypadku osób z częściową protezą ważne jest także dokładne czyszczenie własnych zębów.
4. Regularne kontrole stomatologiczne
Nawet jeśli nie masz już naturalnych zębów, powinieneś odwiedzać stomatologa co najmniej raz w roku. Lekarz sprawdzi dopasowanie protezy, stan błony śluzowej i ewentualne oznaki infekcji, jak grzybica jamy ustnej. Źle dopasowana proteza może prowadzić do podrażnień, otarć, a nawet zaniku kości.
Najczęstsze problemy i ich rozwiązania
a) Uczucie dyskomfortu
Nowa proteza może początkowo powodować uczucie ciała obcego, trudności z mówieniem czy jedzeniem. To normalne – organizm potrzebuje kilku dni lub tygodni na adaptację. Pomocne mogą być ćwiczenia wymowy i jedzenie miękkich pokarmów.
b) Podrażnienia i otarcia
Jeśli proteza powoduje ból lub rany – nie próbuj jej samodzielnie dopasowywać. Skontaktuj się z protetykiem, który odpowiednio ją wyreguluje.
c) Luźna proteza
Z czasem kształt dziąseł i kości może się zmienić, co powoduje obluzowanie protezy. W takim przypadku możliwe jest jej ponowne dopasowanie (tzw. rebazacja) lub konieczność wykonania nowej.
Podsumowanie
Protezy zębowe to skuteczne, powszechnie dostępne i coraz bardziej komfortowe rozwiązania dla osób z brakami w uzębieniu. Ich wybór zależy od indywidualnych potrzeb, ilości utraconych zębów, stanu zdrowia jamy ustnej oraz budżetu pacjenta. Kluczowe znaczenie ma jednak nie tylko sam wybór protezy, ale również systematyczna pielęgnacja i regularne wizyty u dentysty. Dzięki odpowiedniej opiece proteza może służyć przez wiele lat, pozwalając pacjentowi cieszyć się pięknym uśmiechem, swobodną mową i komfortowym jedzeniem każdego dnia.